Sidan dette er det første «ordentlege» innlegget eg skriv i bloggen, er det passande å velja eit tema som har oppteke meg i mange år. Faktisk er det eit av hovudprinsippa til at Helvik tekst finst, nemleg kommunikasjon.

Dei litt flaue misforståingane

Då eg for nokre år attende var på det første «lærarjobbintervjuet» mitt, vart eg spurt om eg hadde erfaring med å nytta videokanon frå tidlegare. På den tida visste eg ikkje kva ein videokanon var (i studietida hadde me alltid kalla det projektor), så eg enda med å berre mumla noko til svar. Nokre dagar seinare snakka eg med ei venninne om intervjuet, og tenkte at no skulle eg prøva å finna ut kva denne videokanonen var for slag. Venninna mi var nemleg lærar og burde tydelegvis vita slikt. Problemet var berre at eg ikkje heilt greidde å hugsa ordet. Kreativ som eg er løyste eg det med å kalla det noko som i mine øyre likna. Eg trekte pusten djupt og sa i fullt alvor til venninna mi: «Ho spurde om eg hadde brukt ei slik…ehh…filmbombe…?!»

Kjelda mi til visdom datt nesten i golvet av latter, faktisk trur eg ho ler enno når ho fortel denne historia til andre, men i det minste forstod ho kva eg snakka om. Og akkurat det er poenget. Ville ho som intervjua meg ha formulert seg annleis dersom ho visste at eg ikkje forstod? Truleg, men som regel når nokon spør oss opp att, seier me berre det same opp att berre litt høgare og litt meir tydeleg.

Set deg inn i situasjonen

Då eg jobba som lærar (ja, eg fekk jobben – det var kanskje like greitt at eg ikkje spurde opp att), var den største utfordringa å formidla kunnskapen på ein måte som elevane forstod. Rett som det var oppdaga eg at eg mista dei på vegen.

Hjelpte det då å seia det same opp att berre litt høgare og med klårare uttale? Tja, det var ikkje alltid eg snakka høgt nok, og sidan eg snakkar sognemål og ei tid jobba i Oslo,  hjelpte det tidvis å snakka seinare og meir tydeleg. Men som regel var det ikkje det det handla om. Ofte mista eg dei fordi eg brukte eit ordforråd dei ikkje var vane med. På same måten som at eg visste kva ein videokanon var sjølv om eg ikkje kjende ordet, kunne dei også forstå kva eg snakka om dersom eg valde andre ord.

Hender det at du har vore i den situasjonen sjølv? Har du nokon gong motteke eit offentleg brev som var så formelt at du ikkje heilt greidde å tyda kva den opphavlege meininga var? Vore i ein samtale der du ikkje forstod kva som vart sagt? Alle har me vel det.

Kommunikasjon er komplisert. For at meininga skal nå fram frå den som snakkar til den som høyrer (eller les), er ein avhengig av at begge har same forståing av det som faktisk vert sagt. Når ein skriv ein tekst får ein ofte ikkje fanga opp misforståingar på same måte som i ein samtale. Difor er det viktig å tenkja på lesaren når ein skriv ein tekst – kven er han/ho? Kva bakgrunn? Interesser? Gå aldri utifrå at den du prøver å nå har all den grunnleggjande bakgrunnsinformasjonen som du har – med mindre du veit at han/ho har det.

Brød er ofte løysinga

Det beste rådet eg kan gje er altså – tenk alltid brød! Med det meiner eg at du alltid skal tenkja grunnleggjande. Tenk på orda dine og samanlikningane du vel når du skal forklara noko. Er dei daglegdagse nok til at lesaren din vil forstå dei?

Lukka til og kos deg!

Klem,

Rønnaug